Teknoloji ve internet kullanımı; çağımızda insanların günlük yaşamını oldukça kolaylaştıran, işyaşamının verimini artıran ve zaman tasarrufu sağlayan önemli bir etmendir. Aynı zamanda eğlence ihtiyacına da; gerek video, gerek oyun, gerekse sosyal paylaşım siteleri aracılığı ile hizmet etmektedir. Bu nedenle gittikçe yaygınlaşmıştır.
Günümüzün vazgeçilmez bir unsuru olan teknoloji ve interneti; yararlı kullanmanın yanı sıra, kimi zaman da kendimize zarar verecek biçimde kullanabilmekteyiz. Özellikle çocuk ve gençlerin kontrolsüz kullanımı neticesinde ciddi sorunlar yaşanabilmekte. Öyle ki, teknoloji-internet ve oyun bağımlılığı kategorileri tıp literatüründe yerini almış bulunmakta.
Bu konuyu çok güzel ele almış bir kitaptan bahsetmek istiyorum sizlere. TEO’NUN TABLET KİTABI. Bilgi yayınevinden çıkan bu kitap çocuklara, tableti fazla kullanmanın sakıncalarını çok güzel bir hikayeyle anlatıyor. Eğer teknolojiyi gereğinden fazla kullanan bir çocuğunuz varsa ve bu duruma engel olamıyorsanız; aşağıda yer alan önerilerin dışında bir de bu kitabı almanızı tavsiye ederim. Çocuklarda teknoloji kullanımına karşı bilinç oluşturan bu kitabın arka kısmında da ebeveynler için bilgilendirici yazılar bulunuyor.
Teo isimli sevimli mi sevimli karakterimiz, sahilde arkadaşları ile oynarken, bazı arkadaşlarının oyunlara hiç katılmadığını ve sürekli tabletleri ile oynadıklarını görüyor. Yanlarına yaklaşıp izleyince bu oyunlar ona da çok zevkli geliyor. Ailesinden tablet istiyor ve bu konuda ısrarcı oluyor. Sonunda tablet alınıyor. Ama durum hiç umdukları gibi olmuyor. Tablet küçük Teo’yu esir alıyor. Kitap hakkında detaylı bilgi edinmek ve satın almak için buraya tıklayabilirsiniz.
Yasaklayıcı yöntemin dışında uygulayacağınız bu yöntemlerle, çocuğunuzun tableti ve bilgisayarı daha kontrollü bir şekilde kullanmasını sağlayabilirsiniz. Oyun oynamak güzeldir ama oyunların çocuğun tüm zamanını alması ve diğer hiçbir etkinliğe zaman kalmaması doğru değildir. Sanal bağımlılık sadece şimdiyi değil, gelecek yaşamı da tehdit etmektedir. Bu yüzden ne kadar erken tedbir alırsanız o kadar iyi olacaktır. Şimdi teknoloji bağımlılığını daha yakından inceleyelim.
Teknoloji bağımlılığı nedir?
Kişinin teknoloji kullanımı üzerinde kontrolünün kaybolması ve teknolojiyi ölçüsüz ve sınırsız kullanması çok ciddi zararlara sebep olabilir. İnternet ve teknoloji bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin bağımlısı olduğu teknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı bir durum olarak tanımlanmaktadır.
Teknoloji bağımlılığının belirtileri
- Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak.
- Çevrenizdekilere ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylemek.
- Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı fiziksel sorunlardan şikâyet etmek.
- Anonim bir kişiliğe bürünmek, insanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih etmek.
- İnternete girmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da randevulardan ödün vermek.
- Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirdiğiniz için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygular arasında gidip gelmek.
- Bilgisayarınızdan uzak kaldığınız zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissetmek.
- Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak.
Teknoloji ve oyun bağımlılığı; gözlerde yanma, botun kaslarında ağrı ve sertleşme, beden duruşunda bozukluk, halsizlik ve elde uyuşukluk yaratmanın yanı sıra; akademik başarıda düşüş, aile ve okul sorunları, zamanı yönetmede başarısızlık, uyku bozuklukları, aktivitelerde azalma, yeme bozuklukları ve iştahsızlık, sanal ortam haricinde dış çevreden izolasyona neden olmaktadır.
Bağımlılığı kontrol altına alma yöntemleri
- Günlük internet kullanım saatlerini değiştirin.
- Haftalık internet kullanımı çizelgeleri hazırlayıp, uyulmasını sağlayın.
- Destek grupları ya da aile terapisi gibi yöntemleri hayata geçirin.
- Yapmayı isteyip de fırsat bulamadığı faaliyetleri bir deftere yazmasını sağlayın, internet kullanmak için yoğun istek duyduğunda yazdıklarından birini yapmasını isteyin.
Çocuk ve ergenlerde bağımlılığı önleme
2 yaşından küçük çocukların internet, tv ya da bilgisayarla karşılaşması uygun değildir. Okul öncesi yaş grubu için günde 30 dakikayı geçmeyecek şekilde internet kullanımı yeterlidir. İlköğretimin ilk 4 yılında ödev haricinde oyun ve eğlence için günlük 45 dakika zaman ayrılmalıdır. Sonraki yıllarda hafta sonu daha esnek olmakla birlikte günde 1 saat kullanım uygundur. Lise çağında da günlük 2 saat yeterlidir.
Ne yapmalı?
- Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirin, akran grupları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın.
- Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun spor dallarına yönlendirin.
- Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir araya getirecek aktivite planlayın.
- Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın.
- Bilgisayarlarınızda güvenli internet uygulamalarının olmasına özen gösterin.
- Uzun süreli bilgisayar kullanan çocuğunuzu engelleyemiyorsanız mutlaka uzman yardımı alın.
- Çocuğunuza öncelikle siz örnek olun.
Ne yapmamalı?
- Akıllı telefon/tablet vs. gibi aletleri çocukları teselli etmek, susturmak için asla kullanmayın.
- Çocukların kontrolsüz ve uzun süre internet kullanmasına izin vermeyin.
- Yemek ve çay saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis yapmayın, size katılmasını sağlayın.
- TV veya internet benzeri teknolojik alet merkezli ev düzeni kurmayın.
