Uyku apnesi sendromu uyku sırasında tam veya kısmi havayolu tıkanması sonucunda normal solunumun ve uyku yapısının bozulması olarak tanımlanıyor. Yenidoğan döneminden ergenliğe kadar her yaş grubunda görülebiliyor. Çocuklarda en sık 2-6 yaş arasında bademcik ve genizeti büyümesine bağlı olarak oluşuyor. Horlama yumuşak damak ve çevresindeki yapının titreşimi sonucu meydana geliyor ve uyku sırasında üst hava yolunun daraldığını bize gösteriyor. Ülkemizde yapılan bir çalışmada çocuklarda kronik horlama sıklığı yüzde 7 olarak bulunmuş. Ancak her horlayan çocukta uyku apnesi görülmez, apne görülme oranı ise yüzde 1 civarında.
Tekrarlayan ortakulak iltihabına dikkat
Çocuğunuz genelde ağızdan nefes alıyor, sık sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçiriyor, sürekli burnu akıyor, geceleri horluyor ve tekrarlayan orta kulak iltihabı oluyorsa bir kulak burun boğaz uzmanı tarafından görülmesi önemli. Uyku apnesine neden olabilecek geniz eti, bademcik büyüklüğü gibi nedenler mutlaka araştırılmalı.
Davranış bozuklukları görülebilir
Uyku apnesi yaşayan çocuklarda sabahları genellikle başağrısı olduğu, uyanmakta güçlük çektikleri, ağızlarında kuruluk hissi, ağızdan soluk alıp verme, uzun süren burun tıkanıklıkları olduğu görülüyor. Ayrıca bu çocuklarda uyurgezerlik ve uyku terörüne daha sık rastlanıyor. Davranışsal problemler de örneğin; gün boyu uyku hali, uyuklama günlük aktivitelerini yerine getirememe veya zorlanma, hiperaktivite, agresif davranışlar sergileme, öğrenmede güçlük gibi bulgular sıkça gözlemleniyor.
Geniz eti dışında nedenler de var
Çocuklarda büyük bademcikler ve geniz eti dışında da uyku apnesi nedenleri var. Astım hastalığı, sık sinüs enfeksiyonları geçirme, sigara dumanına maruz kalma, bazı kas hastalıkları, nörolojik bazı hastalıklar, boyun baş çevresindeki kemik ve bağ dokusundaki anatomik bozukluklar da uyku apne sendromu riskini arttıran nedenler arasında.
Uyku apnesi olan erişkinlerin çoğu fazla kiloludur ancak uyku apnesi olan çocuklar normal kiloda olabiliyor hatta bu çocuklarda gelişme geriliği bile görülmesi mümkün. Ancak küçük bir grupta uyku apne sendromu obeziteye bağlı görülebiliyor. Yağ dokusunun fazlalığı havayolunu çevreleyen kaslar ve yumuşak dokuda birikmesi ve boyundan baskı yapması obez çocuklarda apneye yol açabiliyor.
Tanı nasıl konuyor?
Çocukta obezite veya gelişme geriliği varlığı, gündüz uykulu hal, yüzün aşağıya doğru uzaması, yüksek damak yapısı, hasta olmadığı gecelerde horlama ve özellikle aralıklı nefes tutma öyküsü tanı koymadaki ipuçları. Hastalığın tedavisi çocuk uzmanı ve kulak burun boğaz uzmanının birlikte vereceği kararla olmalı. Çocuğun detaylı kulak burun boğaz muayenesinin yapılması, endoskopi ve nazal grafi ile bademcik ve geniz eti büyüklüğünün değerlendirilmesi, uyku sırasında izlenmesi, uyku video görüntülerinin seyredilmesi uyku apnesi ile ilgili fikir verebiliyor. Kesin tanı uyku testi (polisomnografi) ile konuyor.
Uyku testi nasıl yapılıyor?
Uyku testi, uyku laboratuarında çocuğun nefesini, oksijenini, uykusunu değerlendiren bir test. Çocuklarda genellikle tedavinin ilk basamağı bademciklerin ve geniz etinin ameliyatla alınması. Bazı hastalarda şikayetler ameliyat sonrası da devam edebiliyor, diğer eşlik edebilecek alerjik rahatsızlıklar ve çevresel faktörler de göze alınarak tedavi uygulanmalı. Unutmamak gerekir ki her horlayan çocuk uyku apnesi yaşamaz. Dolayısıyla her çocuk özeldir ve bu açıdan hastaya özgü faktörler göz önüne alınarak uygun tedavinin önerilmesi gerekiyor.
Kaynak: www.bebek.com
